مکان های به جا مانده از قاجار

بسیاری از ما راجع به ناصرالدین شاه، همسران و فرزندانش چیز های بسیاری شنیده‌ایم. در ادامه این مطلب قصد داریم در ابتدا به معرفی منیرالسلطنه همسر ناصرالدین شاه و همچنین فرزند او و در ادامه به معرفی محل زندگی او در منیریه که به نام او در آمده است و باغ بسیار بزرگ کامران میرزا بپردازیم.

منیرالسلطنه، همسر ناصر‌الدین شاه و دختر معمارباشی دربار بود. وصف دختر معمار باشی به گوش شاه رسید و مورد توجه شاه قرار گرفت پس به همسری ناصرالدین در آمد و به دربار راه یافت. اما در دسته همسران غیر دائم شاه قرار گرفت.

کامران میرزا چهارمین فرزند پسر ناصرالدین شاه و تنها فرزند منیرالسلطنه بود. او محبوبیت زیادی نزد شاه داشت. این محبوبیت به حدی بود که که اگر منیرالسلطنه دختر یکی از معمارباشیان قدیمی نبود و از دسته قاجارها بود، پسرش به ولایتعهدی منصوب می‌شد اما اصل و نسب مادر، او را به مقام نایب‌السلطنتی رساند. بد نیست بدانیم که کامران میرزا هنگامی که 3 سال بیشتر نداشت، از طرف ناصرالدین شاه به نایب‌السلطنتی برگزیده شد. و جالب‌تر و مهم‌تر از آن اینکه او در سن 6 سالگی به حکومت تهران برگزیده شد. هنگامی که کامران میرزا سیزده ساله شد، شاه ناصری فرماندهی کل قوا را به او داد و در همین سال او را ملقب به امیرکبیر کرد. حتی زمانی که شاه به سفر عتبات عالیات رفته بود، اداره امور مملکت را به کامران میرزا و البته به مشارکت “مستوفی‌الممالک” خود واگذار کرد.
منیرالسلطنه که والده آقا نیز خوانده می‌شد، محبوبیت فروغ‌السلطنه یا انیس‌الدوله(همسران دیگر شاه) را نداشت اما محبوبیت فرزندش کامران میرزا در نزد شاه کافی بود و همین امر او را در دسته همسران فراموش شده قرار نمی داد.
منیرالسلطنه چند برادر داشت که همگی آن ا را به مقام‌های مهمی رساند. برادر بزرگش در رکاب کامران میرزا بود، دومین برادرش با پرداخت پیش کش به شاه وزارت تهران را به او سپردند و برادر دیگرش هم فراش باشی بود.

خانه منیریه خانه منیر السلطنه این همسر محبوب ناصرالدین شاه است که دلیل نامگذاری میدان منیریه به خاطر وجود این بانو بوده است. خانه¬ای زیبا با معماری اصیل ایرانی که حوضی کوچک در وسط حیاط دارد و همان گلدان‌های همیشگی در اطرافش به آن زینت می‌دهند. در و پنجره‌های چوبی و شیشه‌های رنگی در کنار پرده‌های سفید انعکاس نور را زیباتر کرده است. این خانه تحت عنوان موزه خیابان ولیعصر در 2 طبقه با وجود اتاق‌های تابستانی و زمستانی، راوی داستان‌های قدیم از خاطرات تهران قدیم و خیابان ولیعصر است. وجود وسایل عتیقه نیز از دیگر جذابیت‌های این مجموعه است.
درست است که خانه مینایی به بزرگی خانه های اعیان نشین زمان قاجار نیست، اما حس و حال خوبش شاهد وجود بانویی پر احساس و لطیف بوده که اینجا را برای آیندگان به میراث گذاشته است.
مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه، هرساله جشنی به مناسبت جشن تولد حضرت فاطمه برگزار می¬کرد که با فوت او برگزاری این مراسم را منیرالسلطنه برعهده گرفت. از بعد از مهد علیا، این مراسم در منزل منیرالسلطنه که نامش منیریه بود برگزار می‌شد که بعد ها کل محله را منیریه نام نهادند. در این مجلس علاوه بر زنان حرم، همسران سفراء و هیئتهای خارجی نیز دعوت می¬شدند. اما تنها مردانی که اجازه حضور در مهمانی را داشتند، ناصرالدین شاه و کامران میرزا بودند.
با فوت ناصرالدین شاه، به دستور مظفرالدین شاه(پسر ناصرالدین شاه) زنان از حرم اخراج شدند. دستور او اینگونه بود:((خانم ها هر چه دارند مال خودشان؛ و از اندرون خارج شوند. جز خانم‌هایی که اولاد دارند)) و آنها را فرستادند به حیاط منزل منیرالسلطنه(منیریه).
عمارت منیریه پس از فوت منیرالسلطنه متروک بود و فقط در ایام محرم مراسم روضه خوانی در آن برقرار می‌شد که امروزه تبدیل به فضای فرهنگی شده است.
لازم به ذکر است که منیرالسلطنه ثروت فراوانی داشت، که بخشی از آن را وقف کرد. بعد از فوت برادرش با ارث به جا مانده از وی مدرسه‌ای را در گورستان مجاور بقعه امام‌زاده سید نصرالدین به نام مدرسه منیریه بنا و موقوفاتی از تهران و مازندران را برای هزینه‌های این مدرسه تعیین کرد. مسجد منیریه در کنار بقعه امامزاده سیدنصرالدین نیز از بناهایی است که منیرالسلطنه ساخته و آینه کاری و ساخت ضریح نقره و گنبد این امامزاده نیز توسط وی در دوره ناصرالدین شاه صورت گرفته است.
اما اگر از خانه زیبای مادر و اقدامات او بگذریم می‌رسیم به دارایی های پسر که یکی از آنها زمینی عریض و طویل بوده است.

محله کامرانیه در ابتدا زمین‌های بایر بود که توسط پسر ناصرالدین شاه یعنی کامران میرزا از وزیر امور خارجه آن زمان یعنی میرزا سعید‌خان انصاری خریداری شد و همزمان زمین‌های حصاربوعلی، جمکران و نیاوران را نیز خرید. و اهالی این مناطق را بیرون کرد و نام کامرانیه را بر کل ان منطقه گذاشت. او در این اراضی که در جوار کاخ صاحبقرانیه قرار داشت، برای خود اقامتگاهی تابستانی برپا کرد و آن را باغ کامرانیه نامید. زیبایی باغ کامرانیه محصول گل‌کاری‌های بی‌نظیرش بود که باغبان‌هایی اتریشی ایجاد کرده بودند و تمام مدت از آنها محافظت می‌کردند. آنها با کاشت درخت‌ها و گل‌های گرمسیری و سردسیری از نقاط مختلف جهان، بهشتی معطر ساخته بودند. همین امور سبب شده بود تا تا هزینه نگهداری از باغ به طرز سرسام‌آوری سنگین باشد.
نخستین خط تلفن شهر تهران در کامرانیه نصب شد که ناصرالدین شاه با عمارت قزاقخهانه در تهران صحبت کرد.
باغ کامرانیه با مرگ کامران میرزا به دست ورثه او تکه تکه و فروخته شد. معروف‌ترین این افراد عبارت بودند از عبدالحسین هژیر و محمدصادق فاتح که همچنان نام برخی از آن‌ها بر روی خیابان‌ها و کوچه‌های منطقه باقی مانده است. پس از فوت کامران میرزا، دخترش ملکه جهان برخی از زمین‌های جنوبی کامرانیه را به عبدالحسین میرزا فرمانفرما فروخته شد و نام باغ را فرمانیه نهاد. سپس ورثه فرمانفرما باغ فرمانیه را به سفارت ایتالیا فروختند که هنوز هم در اختیار آن سفارت قرار دارد. امروزه تنها قسمتی از باغ کامرانیه به صورت نواری سبز از شمال تا جنوب خیابان ثروتی و مهماندوست باقی مانده است.
در این مطلب تعدادی از مکان دوران قاجار به شما معرفی شد و امیدواریم از مطالعه آن لذت برده باشیم.
جهت مطالعه مکان‌های کمتر دیده شده تهران اینجا کلیک کنید.
اگر علاقه به فیلم و سینما دارید پیشنهاد می‌شود مطلب شهرک سینمایی غزالی را مطالعه کنید. جهت مطالعه این مطلب اینجا کلیک کنید.
جهت مطالعه مطلب مکان‌های تاریخی تهران اینجا کلیک کنید.
#تعطیلات رویایی #آژانس تعطیلات رویایی #بالی #سفر #مسافرت #سفر رفتن #اندونزی #جزیره بالی #تور #قطار #هواپیما #اتوبوس #بلیط #هتل #گردشگری #زیبا #غروب #ترکیه #ارمنستان #عمان #اوگاندا #کنیا #تور نوروزی #نوروز 1400 #جذاب #طبیعت #طبیعت بکر #تفریح #گردشگری #میمون #جنگل #تفریحات آبی #باغ آبی #معبد #معابد مقدس #مالدیو #تاریخچه مالدیو #تاریخ مالدیو #گردشگری #گردشگری در مالدیو #مکانهای دیدنی مالدیو #غذا #خوشمزه #غذاهای مالدیو #ماهی #مالدیو #خرید #کشور #نوروز #نوروز 1400 #نوروز در افغانستان #نوروز در قرقیزستان #نوروز در عراق #نوروز درتانزانیا #سمنو #هفت سین #هفت میوه #قزاقستان #گرجستان #ترکمنستان #شهر #شهر زیر دریا #بایا #باستان #باستان شناسی #دریا #خلیج #اقیانوس #آتشفشان #آثار باستانی #شهر زیر دریایی بایا #مکانهای عجیب #طبیعت عجیب #زیبایی های جهان #ترسناک #مکانهای ترسناک #مکان های ترسناک جهان #فستیوال لاله ها #هلند #آریزونا #اکراین #زیباترین مکان های دنیا #شگفت انگیز ترین مکانهای دنیا #مکانهای گردشگری تهران #مقبره شیخ کلینی #کاروان‌سرای کنار گرد #کاروان‌سرای دیر گچین #حسن آباد #تهران #گردش #نوروز #برج علاءالدوله #کاروانسرای عین الرشید #قصر بهرام #گرمسار #ورامین #پلور #دشت شقایق #دریاچه سد لار #مراسم برف چال #آب گرم لاریجان #گردش در پلور #گردش در تهران #مکان های کمتر دیده شده در تهران #گردشگری در تهران #الموت #قلعه الموت #دژ لمبسر #طبیعت الموت #گردش در الموت #قاجار #تاریخ قاجار #منیرالسلطنه #کامران میرزا # خانه منیریه #باغ کامرانیه