قربانی کردن انسان، یکی از جنبههای تاریخی فرهنگ آزتکها بود، هرچند که محدوده و میزان انجام این عمل، توسط دانشمندان مورد بحث قرار دارد. اسپانیاییهایی که برای نخستین بار به اقوام آزتک برخورد کرده بودند، در نوشتههای خود به صراحت اظهار کردهاند که قربانی کردن انسان به طور گستردهای در مزوآمریکا متداول و مرسوم بودهاست. به عنوان مثال، اظهارات برنال دیاز در فتح اسپانیای جدید، شامل گفتههای چند شاهد عینی است که از مراسم اعطای قربانی انسانی، جان سالم به در بردهاند و در عوض به چشم خود این وقایع را دیدهاند. افزون بر این، تعدادی شرح با واسطه و دست دوم نیز، از انجام مراسم قربانی کردن انسان در دست است، که توسط فریارهای اسپانیایی، به رشته تحریر کشیده شدهاند، و در آنها، مطالبی از اظهارات بومیانی که در این قبیل مراسم شاهدان عینی بودهاند، درج شدهاست.
در حال حاضر، دانشمندان و محققین این نظریه را تا حدود زیادی پذیرفتهاند، که قربانی کردن انسان در امپراتوری آزتکها، به همان شیوه که در مزوآمریکا، در طی دوران پیش کلمبیایی رواج داشته، انجام میپذیرفتهاست. از اواخر دههٔ ۱۹۷۰ میلادی، و در جریان کاوشهای باستانشناسی که در حوالی هرم بزرگ تنوچتیتلان [پایتخت آزتکها]، و همینطور در هرم تئوتی اوآکان که هرم (معبد) مخصوص ماه میباشد، صورت گرفته، و همچنین با توجه به دستاوردهای کاوش در دیگر سایتهای باستانشناسی، قرائن و شواهد فیزیکی از قربانی کردن انسان در میان مردمان مزوآمریکایی بدست آمدهاست.
دانشمندان و پژوهشگران دوران مدرن، تفسیرهای متعدد و متنوعی در ارتباط با عمل آزتکها در زمینهٔ قربانی کردن انسان ارائه کردهاند و برای این عمل، هم اهمیت مذهبی و هم اهمیت اجتماعی، در نظر گرفتهاند.
در مجموع عمل قربانی کردن انسان، در میان جمعیتهای بومی دوران پیش کلمبیایی، یک موضوع بحثبرانگیز و مورد اختلاف است. بحث و گفتگو، در مورد قربانی کردن انسان همچنین با جنگ کلاسیک و تناقض معمولی که در مورد «وحشی نجیب» به شمار آوردن مردمان بومی آزتک، یا «وحشی بدوی» خواندن آنان از دیرباز دچار ابهام بوده نیز، گره خوردهاست. گذشته از اینها، در تحقیقات و پژوهشهای دانشگاهی مدرن، شماری از دانشمندان هستند که تمایل به خیالی خواندن و افسانهای در نظر گرفتن موضوع قربانی کردن انسان دارند، حال آنکه دیگرانی نیز وجود دارند که متمایل به اغراق و مبالغه در این مورد دارند.
قربانی کردن انسانها در عقیدهٔ آزتکها به مفهوم همکاری ضروری انسان و ایزدان بود. قربانیان در واقع پیکی بودند که آرمانهای این قوم را به پیشگاه آفتاب میبردند و این کار از روی سنگدلی و بد طینتی نبود. ایشان طی مناسک و مراسمی خاص همراه با جشنهای مختلف برای ایزدان خود قربانی میدادند، و شیوهٔ قربانی کردن انسان بستگی به ایزدی داشت که این عمل به افتخار وی صورت میگرفت.
اما آنها چگونه قربانی میکردند؟
دکتر کاسو در کتاب مردمان آفتاب، دربارهٔ چگونگی قربانی کردن برای تسکاتلیپوکا (ایزد آفریننده) چنین روایت کردهاست:
اسیری را بعنوان مظهر ایزد برمیگزیدند، کاهنان به وی آداب و رسوم درباری و نواختن نی لبک را میآموختند؛ خدمتکارانی به خدمت وی گمارده میشدند؛ او جامهٔ خدایان را میپوشید؛ از چپق زرین تنباکو دود میکرد و همچون اشراف دسته گلی بدست میگرفت و به گردش میپرداخت، در حالیکه همه در برابر وی، کُرنش میکردند. بیست روز قبل از مراسم جشن، لباس سرداران و جنگجویان دلیر را بر تنش میپوشاندند؛ چهار دوشیزه که مظهر همسران [چهار همسر] ایزد تقدیر بودند، به عقد ازدواج وی درمیآمدند.
در روز جشن، به افتخار او، رقص و مهمانی برپا میشد و همه مدح وی را میگفتند؛ وی همراه با همسرانش در یکی از زورقهای سلطنتی به معبد کوچکی که در کرانهٔ دریاچهای بود، میرفت و در آنجا همسرانش وی را ترک میکردند. او با نی لبکها [با چند نی لبکی که به همین منظور توسط کاهنان درباری در اختیار وی قرار گرفته و نواختن آن به وی آموزش داده شده بود]، از پلکان معبد بالا میرفت و سر هر پلهای، یکی از نی لبکها را که نشانهای از بزرگی گذشته اش بود، میشکست.
در بالای معبد، کاهنان جامه از بدن او بیرون میآوردند، وی را بر قربانگاه میخواباندند و قلب طپنده اش را بیرون میکشیدند.
ساآگون، وقایع نگار فرانسیسی، در تفسیر این مطلب مینویسد که:
آنان که در زندگی از مُکنت و خوشی بهره مندند، باید در بینوایی و رنج آن را به پایان رسانند.
یکی از عجیب ترین رسومات مکزیکی ها را به شما عزیزان معرفی کردیم و امیدواریم که از مطالعه این مطلب نهایت لذت را برده باشید.
اگر دوست دارید تا به سرزمین عجیب و البته جذاب مکزیک سفر کنید، همین حالا با ما تماس بگیرید تا بهترین تور های مکزیک را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
همچنین اگر علاقه دارید تا مطالب بیشتری درباره مکزیک بدانید، مطالب زیر را حتما مطالعه نمایید.(جهت مطالعه هر طلب روی نام آن کلیک نمایید.)